
2025 оны зургадугаар сарын 16-ны байдлаар Монголын коксжих нүүрсний экспортын үнэ болон боомтын үйл ажиллагааны үзүүлэлтүүд уналтын мөчлөгөө үргэлжлүүлж байна. Хятадын гурван гол хилийн боомт болох Ганцмод, Сэхээ, Мандалын мэдээг харвал зах зээлд эрэлт буурч, үнэ хямдарч, нүүрсний хуримтлал нэмэгдэж байна.
Ганцмод боомт дахь угаагаагүй коксжих нүүрсний үнэ 2023 оны дунд үеэс хойш тасралтгүй буурсаар, 2025 оны зургадугаар сарын байдлаар 1 тонн нь 900 юань буюу ойролцоогоор 126 ам.долларт хүрч буурсан байна. Угаасан нүүрсний үнэ 1,300 юань буюу 182 ам.доллар байснаасаа 1,000 юань буюу 140 ам.доллар хүртэл буурсан нь экспортын гол бүтээгдэхүүнүүдийн ханш эрс суларсны илэрхийлэл юм.
Сэхээ боомтод нийлүүлэгдэж буй нүүрсний үнэ мөн ижил төстэй хэлбэлзэлтэй байна. South Gobi, MAK зэрэг компаниудын түүхий нүүрс 2023 оны сүүлээр 1,100 юань/154 ам.доллар хүрч байсан бол 2025 оны дунд гэхэд 600 юань/84 ам.доллар орчимд буугаад байна. Зарим түүхий нүүрс 500 юань/70 ам.доллар руу ч дөхөөд байна.
Тээвэрлэлтийн зардлын хувьд авч үзвэл Жинцюань-Цианань чиглэлд 2024 оны сүүлээр 600 юань/84 ам.доллар хүрч өссөн ч өнөөдрийн байдлаар 300 юань/42 ам.доллар руу буусан байна. Ганцмод-Цагаанхадын чиглэл мөн адил хэлбэлзэлтэй, сүүлийн саруудад бага зэрэг тогтворжсон дүр зурагтай байна.
Түүнчлэн боомтоор нэвтэрч буй нүүрс тээврийн автомашины тоо бууралттай хэвээр байна. Ганцмод боомтоор өдөрт 1,000-1,300 автомашин нэвтэрч байсан бол одоо дунджаар 700-800 болжээ. Сэхээ боомтод өнгөрсөн жилийн оргил үед нэг өдөрт 1,800 автомашин нэвтэрч байсан бол өнөөдөр энэ тоо 900-аас доош унаад байна. Мандал боомтын өдөр тутмын нэвтрэлт мөн дунджаар 200-300 автомашин болж буурчээ.
Үүний зэрэгцээ Хятадын тал буюу Ганцмод дахь нүүрсний агуулахын нөөц 2023 оны эхээр 2 сая тонн байсан бол 2025 оны зургадугаар сарын эхээр 4 сая тоннд хүрсэн байна. Энэ нь худалдан авалт буурч, агуулахын нөөц нэмэгдэж буйг харуулж байна.
Эдгээр тоон үзүүлэлтүүд нь Монголын нүүрсний экспорт хэт нийлүүлэлт, тээврийн саатал, Хятадын гангийн эрэлт суларснаас шалтгаалан богино хугацаанд сэргэх нөхцөл муутай байгааг харуулж байна. Ирэх саруудад цаг агаар, эрчим хүчний хэрэглээ, бодлогын тохируулга зэрэг нь гол нөлөөлөгч хүчин зүйлс болох төлөвтэй байна.